คุณ Thomas Chung สถาปนิกเจ้าของรางวัลระดับนานาชาติ ง่วนอยู่กับโครงการที่ฉีกไปจากตึกระฟ้าอันเป็นเอกลักษณ์และความเจริญที่มีความหนาแน่นสูงของฮ่องกง เขากลับกำลังจดจ่อกับกระท่อมหินเล็ก ๆ ห่างไกลจำนวน 19 หลังที่กระจายอยู่ตามไหล่เขาบนเกาะลันเตาแทน
คุณ Chung รองศาสตราจารย์จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ของมหาวิทยาลัยจีนแห่งฮ่องกง เป็นหัวหน้าทีมสหสาขาวิชาชีพที่มีความเชี่ยวชาญด้านสถาปัตยกรรม มานุษยวิทยา นิเวศวิทยา ภูมิศาสตร์ และวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิต ก่อนหน้านี้เขามุ่งเน้นพื้นที่เขตเมืองในฮ่องกง เช่น ย่านเซ็นทรัล เชิงหว่าน และเซาเคยวาน แต่หันไปสนใจหมู่บ้านในชนบทนับตั้งแต่ปี 2014
“เมื่อพูดถึงฮ่องกง สถาปนิกหลายคนปรี่เข้าหาการศึกษาพื้นที่ในเมืองชั้นในที่มีความหนาแน่นสูง แต่ผมตระหนักว่า ทั้งในระดับการสอนและการวิจัย ยังมีอะไรให้สำรวจนอกเหนือจากนั้นอีกมาก” คุณ Chung กล่าว
คุณ Chung เปลี่ยนความสนใจไปที่เกาะลันเตาในปี 2021 ขณะทำงานในโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนอนุรักษ์เกาะลันเตาของรัฐบาล เพื่อสงวนหมู่บ้าน Shui Hau อายุ 400 ปี ตามแนวชายฝั่งทางใต้ของเกาะไว้
ในช่วงเวลานี้ เขาได้ค้นพบที่พักทรงหลังคาแบนของจุดตั้งแคมป์เทือกเขาลันเตา ซึ่งตั้งอยู่บนเนินเขาด้านล่างซันเซ็ตพีค (ภูเขาที่สูงเป็นอันดับสามของฮ่องกงที่ความสูง 869 เมตร) และอี้ถงซาน (สูงเป็นอันดับเก้าที่ความสูง 747 เมตร)
“ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มิชชันนารีจากประเทศต่าง ๆ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร สแกนดิเนเวีย สวิตเซอร์แลนด์ และเยอรมนี จะไปที่นั่นเพื่อพักผ่อนช่วงฤดูร้อน บางคนก็ได้พบกันที่นั่นเป็นครั้งแรก มิชชันนารีเหล่านั้นมีชุมชนอยู่ที่นั่นจริง ๆ” เขากล่าว
ที่พักชั้นเดียวที่สกัดอย่างหยาบเหล่านี้บางหลังมีขนาดตั้งแต่ 200 ถึง 400 ตารางฟุต มีห้องสองหรือสามห้องและห้องน้ำ แต่ไม่มีไฟฟ้าหลัก ยังคงเป็นของโบสถ์ที่สร้างขึ้นในช่วงกลางทศวรรษที่ 1920 และต้นทศวรรษที่ 1930
ที่พักหลังอื่น ๆ มีคนซื้อไปซึ่งเป็นผู้ที่ต้องการความเงียบสงบ วันในฤดูร้อนที่เย็นสบาย และทิวทัศน์อันงดงามของภูเขาและเมือง ในวันที่อากาศแจ่มใส คุณจะมองเห็นเกาลูน เฉิ่งเจ้า สนามบินนานาชาติฮ่องกง และเซินเจิ้น
คุณ Chung จำครั้งแรกที่มาเยือนพื้นที่นี้ในเดือนพฤศจิกายนได้ชัดเจน ตอนที่ภูมิทัศน์ประดับประดาด้วยทุ่งหญ้าเงินจีน (Miscanthus sinensis) เหลืองอร่ามอันกว้างใหญ่ซึ่งสามารถเติบโตได้สูงถึง 2 เมตร
“เมื่อคุณขึ้นไปที่สูงขึ้นจะดูแห้งแล้งขึ้น และพืชพรรณก็จะต่างออกไป จากนั้นคุณมาถึงจะเห็นที่พักหลายหลังกระจายอยู่บนเนินสองลูกโดยมี 'สันเขา' คั่นกลาง” เขาอธิบาย “แล้วคุณจะได้เห็นก้อนเมฆอยู่รอบ ๆ และเมืองที่อยู่ด้านหลัง เป็นทิวทัศน์ที่สวยจับตา”
ด้วยแรงบันดาลใจจากประสบการณ์ของตัวเอง คุณ Chung ได้ตั้งทีมวิจัยร่วมกับผู้อยู่อาศัยในจุดตั้งแคมป์เพื่อเริ่มโครงการอื่น ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดยกองทุนที่มีชื่อว่า 'Regenerating the Landscape of Lantau Mountain Camp: Co-creative Architectural Restoration and Natural Conservation via Participatory Initiatives'
โครงการริเริ่มระยะเวลา 3 ปี เริ่มต้นในปี 2023 มีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูที่พักที่ตั้งอยู่ในทำเลที่เหมาะให้เป็น 'สถานีสนับสนุน' ที่เป็นประโยชน์ เพื่อจัดหาสิ่งจำเป็นในกรณีฉุกเฉินสำหรับผู้มาเยือน และอำนวยความสะดวกในการวิจัยการอนุรักษ์นักบิน
“การบูรณะสถาปัตยกรรมจะเป็นจุดเริ่มต้น เราจะฟื้นฟูที่พักหลังหนึ่งซึ่งเรียกว่า “กระท่อมผู้ดูแล” โดยมีผู้ที่รู้เรื่องภูเขามาประจำการเพื่อให้ความช่วยเหลือในกรณีฉุกเฉินและดูแลภูมิทัศน์ คนเหล่านั้นยังจะอยู่ที่นั่นเพื่อให้ความรู้แก่ผู้เข้าชมเกี่ยวกับสิ่งที่ควรทำและสิ่งที่ไม่ควรทำ” คุณ Chung อธิบาย
คุณ Chung พบว่าการก่อสร้างที่พักนี้น่าทึ่งมาก ซึ่งสร้างขึ้นด้วยหินหนา 40 เซนติเมตร บ่งบอกถึงการให้ความสำคัญกับผลสัมฤทธิ์ความกะทัดรัด “ส่วนใหญ่สร้างจากท่อนหินสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ และบางส่วนมีท่อนหินทรงกลม จากบานประตูหน้าต่างซึ่งยึดด้วยแท่งโลหะ และห้องที่มีช่องรับแสงเล็ก ๆ คุณจะเห็นว่าที่พักเหล่านี้สร้างขึ้นในลักษณะเชิงป้องกัน” เขาอธิบาย
การออกแบบที่พักเหล่านี้น่าจะเกิดจากประสบการณ์ในอดีต ก่อนหน้านี้มิชชันนารีเคยสร้างจุดตั้งแคมป์บนเขาไต๋โหมวซาน (ยอดเขาสูงที่สุดของฮ่องกงที่ความสูง 957 เมตร) เพียงแต่ถูกทำลายโดยพายุไต้ฝุ่น อย่างไรก็ตาม กำแพงที่แข็งแกร่งของที่พักในจุดตั้งแคมป์เทือกเขาลันเตาทัดทานต่อสภาพอากาศสุดขั้วเป็นระยะ ๆ ได้เกือบศตวรรษ
จากโครงการนี้คุณ Chung ได้รู้จักกับผู้อยู่อาศัยบางส่วน รวมถึงคุณ Mark Loasby กรรมการผู้จัดการและประธานสมาคมผู้พักอาศัยในจุดตั้งแคมป์เทือกเขาลันเตา ที่ให้ความช่วยเหลือในการศึกษานี้
ตอนนี้ทีมงานของคุณ Chung กำลังบันทึกเรื่องราวเกี่ยวกับจุดตั้งแคมป์นี้ รวมถึงวิธีสานสัมพันธ์ของผู้อยู่อาศัยในยุคแรก ๆ กับผู้มาเยือนที่ชวนให้สนใจสถานที่นั้นและหมู่บ้านใกล้เคียงเพื่อหาเสบียงตลอดหลายทศวรรษ “มิชชันนารีที่จุดตั้งแคมป์ผูกมิตรกันทั่วเกาะลันเตา” คุณ Chung กล่าว
เขาหวังที่จะสร้างประสบการณ์ความเป็นจริงเสมือน 360 องศาของพื้นที่ดังกล่าวในท้ายที่สุด ซึ่งบุคคลทั่วไปสามารถเข้าถึงได้ด้วยคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์มือถือ เพื่อส่งเสริมให้ทุกคนรับรู้ว่าจุดตั้งแคมป์เทือกเขาลันเตาเป็นทรัพย์สินทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญอันควรค่าแก่การอนุรักษ์ “เราต้องการค้นหาแง่มุมต่าง ๆ ทั้งหมดของสถานที่นี้และเผยแพร่ข้อมูลแก่ผู้คน” คุณ Chung กล่าว “เรากำลังวางแผนกิจกรรมทดลองบนสถานที่แห่งนี้และในใจกลางเมืองด้วย เพื่อให้ผู้คนมีส่วนร่วมและให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่และวิธีดูแล”